Danny Bergeman is een kunstenaar in de collectie van het SMAK!

De titel van dit stuk leest als een mededeling. Danny vervoegt de schare kunstenaars die reeds opgenomen zijn in de collectie van het Gentse museum voor actuele kunst . Dit is wat een museum doet, collectioneren en tonen. Het uitroepteken op het einde van de zin verhult dan weer euforie én vooral het bewustzijn dat dit toch uniek en uitzonderlijk is.

Danny Bergman stierf in 2020, na een lange kunstenaarspraktijk in kunstwerkplaats de Zandberg.  Zijn oeuvre werd privaat aangekocht én kreeg een neerslag in een bijzonder en lijvig boek. De next step was om zijn oeuvre dé ruchtbaarheid en openbaarheid te geven die het o.i. verdient.  In overleg met Brunhilde Borms, eigenaar van het werk, werd daarom het oeuvre onlangs aangeboden ter schenking aan Philippe Van Cauteren, directeur van het SMAK. Best goed om weten is dat dergelijke schenkingen niet zomaar aanvaard worden. Het is immers bon ton om te schenken aan een gerenommeerd museum, al is het maar om het embleem van een kunstenaar op te schonen of om de monetaire waarde ervan te verhogen. Op de agenda van Van Cauteren prijken dus wekelijks dergelijke gestes.

Het voorstel om Danny onder te brengen in het SMAK werd volmondig aanvaard, wat meteen betekent dat er mag geafficheerd worden dat Danny de allereerste kunstenaar met een beperking is die thuis komt in de hedendaagse internationale collectie van het SMAK.  Waw! Philippe Van Cauteren klinkt over de schenking heel beslist. Geen sprake van om dit werk weg te moffelen in het magazijn, neen.  Geen sprake van om op dit werk de signatuur outsider te kleven en het als dusdanig te collectioneren en te tonen, neen. Met het aanvaarden van de schenking onderschrijft het museum de intrinsieke kwaliteit van dit oeuvre en sluit het zich aan bij het engagement van o.m. de Zandberg om dit oeuvre via tentoonstellingen open te stellen voor waarderingen en kritiek.

Op 07 november jl. werd in een licht feestelijke stemming de schenking geofficialiseerd met een debat. Aan tafel naast Philippe Van Cauteren ook Brunhilde Borms, Simon Delobel, Pierre Muylle, Jo Coucke en mezelf.  Het debat was, in de schone woorden van Simon Delobel, een pleitrede voor poreuze ontmoetingen. Ontmoetingen voorbij de voorspelbare connotaties, voorbij de nood om te catalogiseren en te labelen. Een pleidooi om, in het geval van Danny, eerstens het werk te laten spreken en niet de biografie van een persoon met beperking. Dat Danny daarmee als persoon buiten spel gezet wordt, is niet zo.  Het blijft steevast wenselijk het te hebben over zijn gedrevenheid, zijn structuurvastheid, zijn  obsessies … waarmee hij de realiteit betekende in zijn oeuvre. Een evenwichtsoefening dus tussen enerzijds een objectieve blik, wars van labeling en anderzijds de singulariteit van het subject. Indien het werk van Danny in het SMAK de beweeglijkheid krijgt waar we op hopen, dan lijkt mij het museum anno 2021 dé best poreuze plek en partner om die evenwichtsoefening  te concretiseren.

Dominique Nuyttens