Castlemania: LESS IS BORE – Johan Vanderschelden

13 april 2024 tot en met 23 juni 2024

Sexyland World

Deze postume overzichtstentoonstelling biedt een inkijk in het werk van Johan Vanderschelden (13 maart 1959 – 10 mei 2023). Johan was een verzamelaar pur sang die zijn vondsten met trots en onuitputtelijke gedrevenheid transformeerde. Als textiel en mixed media kunstenaar was hij een meester met de naaimachine en bouwde hij een wereld in schreeuwerige stoffen, objectmatige kitscherige details en ondefinieerbare eigenaardigheden. Net dat ondefinieerbare blijkt de sterkte van zijn werk. Vanderschelden bevindt zich in een uniek niemandsland waarvan hij de regisseur is. Door bepaalde objecten en voorwerpen te combineren met stoffen, maskers en object trouvés wordt hun oorspronkelijke betekenis opgeheven. Johan had sinds 2010 zijn atelier in Kunstwerkplaats De Zandberg. Deze tentoonstelling is onderdeel van Castlemania, in samenwerking met Galerie Fleur & Wouter. Castlemania bestaat uit 3 tentoonstellingen: 1 groepsshow in The South Castle (Galerie Fleur & Wouter) en 2 soloshows in The North Castle (No Limits! Art Castle).

Introductie n.a.v. gesprek met Klaas de Baere, geschreven door Merel Nijhuis

Gestoffeerde wapens, handgemaakte boeken, een stoffen paard om mee de strijd in te rijden en een kasteelmuur met gordijnen waar een bloemenpatroon op afgedrukt staat. In het universum van Johan Vanderschelden, dat zich voor deze expositie afspeelt in een uniek middeleeuws niemandsland vol ridders en kastelen, komen allerlei typerende historische elementen terug met een eigen, artistiek randje. Johan Vanderschelden (13 maart 1959 – 10 mei 2023)  had zijn atelier op kunstwerkplaats De Zandberg. Daar ontmoete hij Klaas de Baere, mixed media storyteller die zichzelf uitdrukt door illustratie, performance, schrijven en speelse objecten. Ze gingen een jaar lang een intensieve samenwerking aan, waarin ze elkaar uiteindelijk vonden in het thema ridders en kastelen. 

Hun dagen begonnen met koffie en radio 2, waarop Johan luid meezong. Ze werkten aan boeken, kostuums en maskers op een manier die Klaas omschrijft als “productie tot en met”. Het maakplezier van Johan werkte aanstekelijk omdat hij zich niet liet stoppen door verwachtingen van buitenaf of door een afbrekende naald. Tegenslagen bestonden niet; als er iets mis ging, ging Johan gewoon verder op een manier waardoor het wel lukte. Dit leidde tot innovatieve manieren van maken waarbij zelfs een afgebroken naald van pas kwam. Deze creativiteit is terug te zien in zijn werk, dat een veelheid aan texturen en materialen bevat. Klaas noemde het een “bom van alles”, wat voor hem voelde alsof hij een kind in een snoepwinkel was. 

De unieke wereld van Johan begon al op de plek waar hij woonde, die volledig getransformeerd was door textiel en kunstobjecten. Deze wereld was echter niet alleen fysiek. Klaas herkende steeds terugkomende maskers en figuren in Johans werk, waardoor hij ook het vermoeden had dat er een narratologie zat in de geschapen wereld, alsof er zich, bewust of onbewust, personages hadden gevormd in de kleurrijke, patchwork wereld. Dit universum begon voor Johan niet als “kunst” maar als een soort bezigheidstherapie. Hij werkte aan projecten en composities puur voor het plezier. Voor hem heeft De Zandberg geholpen om ook gevoelsmatig kunst te maken, tot het punt dat hij met lichte verontwaardiging kopers wees op het feit dat ze geen kleding konden aanschaffen, maar kunst!

De kunst van Johan spreekt al voor zich, maar Johan was een uitzonderlijke en authentieke kunstenaar die de mensen om hem heen, zoals Klaas, mateloos inspireerde met zijn eindeloze plezier en unieke visie op wat kunst kan zijn. Zo gaf Klaas ook aan dat hij zelf door Johan opnieuw het plezier in maken had ervaren, wat een beetje weggezakt was. 

Klaas was op zoek naar gelijkheid in de samenwerking, twee kunstenaars die samen ergens aan werkten, en vond in Johan een nieuwe visie. Wanneer hij iets minder mooi vond aan het werk van Johan, begon hij zich af te vragen waarom hij dat vond – of het echt zo is, of dat het een aangeleerde norm is door zijn achtergrond in kunsteducatie. Anderzijds vond Johan vriendschap en waardering in Klaas, evenals de uitdaging om los te breken van textiel en ook ander, nieuw werk te maken. Ook vond Johan in Nederland een nieuwe, ongekende interesse in zijn werk die hem veel deugd deed. Voor hem was de mogelijkheid om hier zijn werk te tonen een “summum van geluk”.